تعریف ” کرونا ویروس ها ” که باید بدانید

ویروس کرونا چیست و از کجا آمده است؟ چرا این ویروس کشنده است؟ تاریخچه این ویروس چیست؟ آیا باید نگران این ویروس باشیم؟ جواب همه سوالات در عصر آی تی

قبل از شروع این نوشته در صورت تمایل می توانید مطالب مرتبط زیر را بخوانید:

• محصول جدید شیائومی: ماسک که هوای آلوده را فیلتر می کند
• هانتا ویروس چیست؟ چرا نباید نگران این ویروس باشیم؟
• چگونه گوشی موبایل خود را ضدعفونی کنیم؟

تعریف کرونا ویروس ها

کرونا ویروس ها به شاخه گسترده ای از ویروس های زونوتیک (Zoonotic) گفته می شود که موجب رنج متفاوتی از بیماری ها، از سرما خوردگی ساده تا مشکلات حاد تنفسی می شوند. زونوتیک به ویروس های اطلاق می شود که قابلیت انتقال از حیوان به انسان را داشته باشند. کرونا ویروس های متعددی وجود دارند که به دلیل عدم توانایی انتقال از حیوان به انسان، زونوتیک نیستند و در نتیجه سلامتی ما را تهدید نمی کنند. کووید-19 جدیدترین ویروس این خانواده است که در صورت انتقال به انسان موجب بیماری می شود.

تاریخچه کرونا

اولین کرونا ویروس در سال 1965 توسط دو ویروس شناس به نام های تیرِل (Tyrrell) و بینو (Bynoe) در شستشوی مخاط بینی یک پسر بچه گزارش شد. بچه علائمی شبیه به سرماخوردگی داشت، ولی بعد از آزمایش مشخص شد که این ویروس با سرماخوردگی متفاوت است. ویروس با نام B814 به ثبت رسید. بعد از آن در سال 1966، هامر و پروکنو (Hamre and Procknow)، دو محقق دیگر متوجه بروز بیماری شبیه به سرماخوردگی در یک دانشجوی پزشکی شدند. بعد از تحقیقات مشخص شد این ویروس که نام آن را 229E گذاشتند، از پوششی لیپیدی (چربی) تشکیل شده، به الکل حساس است و اینکه این ویروس جزو خانواده پارامیکسو ویروس ها (paramyxoviruses)، یا در واقع ویروس هایی که آنفولانزا هم از آن دسته است، نیستند.

در همان دهه گروهی از ویروس شناسان روی ویروس های انسانی و شباهت آن ها به برخی ویروس ها در حیوانات(مانند برونشیت در مرغ ها، ویروس هپاتیت در موش و گاستروانتریت قابل انتقال به انسان از خوک) کار کردند. در نهایت تشابه این ویروس ها با ویروس های کشف شده در انسان و دیگر تحقیقات انجام شده، منجر به نام گذاری رسمی نوع جدیدی از ویروس ها با نام کرونا ویروس شد. نام کرونا از کلمه لاتین  Corona گرفته شده، زیرا این ویروس در زیر میکروسکوپ الکترونی ظاهری شبیه به تاج خورشید دارد.

آخرین کرونا ویروس هایی که در انسان بیماری ایجاد کرده اند

در سال 2012 در خاورمیانه شاهد بروز یک سندروم تنفسی به نام MERS-CoV بودیم که از نوعی شتر به انسان منتقل شد. پیش از آن هم در سال 2002 و 2003 شرایط بسیار حاد تنفسی در افرادی که دچار ویروس سارس (SARS-CoV) شده بودند، مشاهده شد. سارس از نوعی گربه (Civet cat) بومی هیمالیا به انسان منتقل شده بود.

بیماری سارس با 11% مرگ و میر در 29 کشور (آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، اروپا و آسیا)، در مجموع 8098 نفر را به کام مرگ کشاند. تمرکز بیشتر این بیماری در بخش مرکزی جنوب چین و هنگ کنگ بود. نرخ مرگ و میر بسته به سن بیماران تغییر می کرد. کمترین نرخ مرگ و میر (حدود 1 درصد) مربوط به سنین زیر 24 سال و بیشترین نرخ با 55% برای افراد بالای 65 سال گزارش شد. این ویروس بعد از سال 2004 در هیچ کجای جهان مشاهده نشده است. هنوز هم مشخص نیست که دقیقا این ویروس چطور وارد جامعه انسانی شد.

طبق آمار سازمان جهانی بهداشت (WHO)، ویروس سندروم تنفسی MERS-CoV در 21 کشور جهان بیش از 2500 نفر را مبتلا کرد، و 860 نفر از بین رفتند. نرخ مرگ و میر MERS بیشتر از سارس بود و حدود یک سوم افرادی که مبتلا میشدند را میکشت. بعد از اپیدمی این بیماری، فقط 2 مورد در سال 2014 در ایالات متحده گزارش شد، که هر دوی این افراد به عربستان سعودی سفر کرده بودند. بیشتر افراد مبتلا به این بیماری در شبه جزیره عربستان بودند و هنوز هم مشخص نشده که این ویروس چطور از شتر به انسان منتقل شد. کووید-19 هم علائمی شبیه به دیگر بیماری های تنفسی این خانواده دارد، البته تفاوت هایی هم هست، و همین باعث می شود روز به روز در مورد آن بیشتر بدانیم.

کرونا ویروس جدید، کووید-19

کووید-19 که برای اولین بار در 7 ژانویه 2020 در چین تشخیص داده شد، تا کنون جان بسیاری از افراد جهان را گرفته است. محققان همچنین در حال تحقیق و بررسی این ویروس جدید هستند، زیرا این عضو جدید از خانواده کرونا ویروس ها به تازگی کشف شده.

سازمان بهداشت چین همچنان به دنبال تشخیص چگونگی انتقال این ویروس به انسان است. تا کنون مشخص شده که انتقال کووید-19 از بازار فروش محصولات دریایی در ووهان، مرکز استان هوبیی چین شروع شده، جایی که در آن حیوانات غیرقانونی هم فروخته می شود. در 7 فوریه چین اعلام کرد که این ویروس احتمالا از گونه ای پنگولین که از خانواده مورچه خواران است، منتقل شده. این حیوان در حال انقراض که به صورت غیرقانونی خرید و فروش می شود، در شرق آسیا مصارف غذایی و درمانی دارد. در برخی منابع گفته شده که احتمالا این ویروس از خفاش به پنگولین منتقل شده، در بدن این جانور تکامل یافته و به انسان منتقل شده است.

همانطور که حتما می دانید علائم اصلی این ویروس تب، سرفه و احساس کوفتگی است که در نهایت تنگی نفس هم مشاهده می شود. البته این ویروس در افراد مختلف با علائم متفاوتی مثل آب ریزش بینی، گلو درد، اسهال، سر درد، سرگیجه، حالت تهوع و دیگر علائم هم دیده شده است که چندان عمومی نیستند.

در 11 مارس سازمان جهانی بهداشت اعلام کرد که این ویروس از حالت اپیدمی به پاندمی درآمده. پاندمی به وضعیتی گفته می شود که یک بیماری واگیر در بیشتر نقاط جهان خطرآفرین شناخته شود، که به معنای بحران واقعی است. از سال 2005 تا کنون سازمان جهانی بهداشت شش بار اعلام وضعیت اضطراری کرده، برای آنفولانزای خوکی در سال 2009، بیماری فلج اطفال 2014، ابولا در 2014، زیکا در 2016 و مجددا ابولا در 2019. الان هم در شرایط اضطراری ویروس کووید-19 هستیم.

تحقیقات در چین و اروپا نشان می دهد افرادی که سیگار می کشند در خطر مرگ بیشتری نسبت به دیگر افراد هستند. همچنین افراد مسن و افرادی که دارای بیماری هایی مثل دیابت، بیماری های تنفسی، قلبی و فشار خون هستند و آن هایی که پیوند اعضا داشته اند باید بیش از دیگران مراقب باشند.

یادمان باشد که بهترین روش، پیشگیری از بیماریست، چرا که هنوز مشخص نیست افرادی که بیمار می شوند از این ویروس برای همیشه خلاص می شوند یا این ویروس دوباره به بدنشان باز خواهد گشت. تاثیرات بلند مدت این ویروس هم هنوز مشخص نیست، اما گفته شده مشکلاتی که برای ریه به وجود می آید تا همیشه با فردی که مبتلا شده باقی خواهند ماند. پس بهترین راه این است که در خانه بمانیم.

ترجمه و تالیف: شبنم محمدی