اتاق های برق به عنوان یکی از مهمترین فضاها در ساختمان های بزرگ و کارخانجات شناخته می شوند. در این اتاق ها معمولا تجهیزات بسیار گران قیمتی مانند تابلوهای برق وجود دارند که لازم است تا دائما در مدار باشند.
کارکرد مدارم این تجهیزات سبب می شود تا دمای بالایی در طول عملکرد داشته باشند و این موضوع می تواند ریسک حریق را در آنها افزایش دهد. به همین دلیل لازم است تا یک سیستم اعلام و اطفا حریق اتوماتیک دائما عملکرد آنها را پایش و بررسی نماید.
بهترین سیستم اطفا حریق برای یک اتاق برق، بستگی به نوع اتاق، تجهیزات موجود و مخاطرات ممکن دارد. در اتاق های حاوی تجهیزات الکتریکی، استفاده از سیستم‌های اطفا حریق مناسب می‌تواند باعث جلوگیری از خسارات جدی شود. شرکت برسام سورین کارا با سال ها تجربه در طراحی سیستم های اطفا حریق برای انواع اتاق های برق صنعتی موارد زیر را جهت افزایش ایمنی و جلوگیری از خسارت های بسیار زیاد توصیه می کند.
خطرات حریق در اتاق برق چیست؟
همانطور که گفتیم تجهیزات موجود در اتاق های برق به دلیل ذات عملکردی خود ممکن است باعث خطر و تولید حریق شوند. برای کاهش این خطرات، اطمینان از استفاده از تجهیزات مطابق با استاندارد NFPA، نظارت دقیق بر تهویه و سیستم‌های اطفا حریق، آموزش افراد و ایجاد برنامه‌های امنیتی لازم است. دلیل اصلی خطر بالا در این اتاق ها عبارتند از:
- دمای بالا: تجهیزات الکتریکی ممکن است حرارت تولید کنند و در صورت نادرست بودن تهویه، دمای اتاق افزایش یابد که این می‌تواند به حریق منجر شود.
- دود و گازهای سمی: حریق در تجهیزات برق می‌تواند دود و گازهای سمی تولید کند که خطرات جدی برای سلامتی افراد حاضر در اتاق ایجاد می‌کند.
- اتصال کوتاه:اتصال کوتاه در تجهیزات برق می‌تواند باعث ایجاد حرارت و جریان بالا شود که موجب حریق می‌شود.
- تجهیزات ناسازگار: استفاده از تجهیزات برق ناسازگار یا خراب شده می‌تواند ریسک حریق را افزایش دهد.
- نقص در تهویه: تهویه نامناسب می‌تواند باعث تجمع گازهای سمی و افزایش دما در اتاق شود که حریق را تسریع می‌کند.
- عدم پیشگیری و اطفای حریق: عدم وجود سیستم‌های اطفا حریق مناسب و کنترل‌های ایمنی ممکن است در صورت وقوع حریق، امکان کنترل و اطفای آن را کاهش دهد.
- کارکرد نادرست تجهیزات: استفاده از تجهیزات برق با کارکرد نادرست، اندازه‌گیری نامناسب و عدم نگهداری منظم می‌تواند به خطرات حریق منجر شود.
- مواد قابل اشتعال: وجود مواد قابل اشتعال در اتاق، مانند کاغذ، پوشش دیوارها یا مواد دیگر، می‌تواند حریق را سریع‌تر گسترش دهد.
انواع سیستم اطفا حریق در اتاق برق
برای اطفا حریق در اتاق های برق راه حل های بسیار زیادی وجود دارد. شما می توانید با توجه به بودجه خود تجهیزات و سیستم های متفاوتی را برای یک اتاق برق در نظر بگیرید. اما همانطور که می دانید هر یک از این تجهیزات کارکرد متفاوتی دارند و عملکرد آنها در عملیات اطفا بسته به نوع سیستم دارد. شما می توانید با توجه به بودجه خود از مدل های مختلفی از سیستم های اعلام و اطفا حریق و یا تجهیزات آتش نشانی استفاده کنید. در ادامه برخی از این راه حل ها را بیان خواهیم کرد.
تجهیزات آتش‌نشانی دستی
به مجموعه ای از تجهیزات اطلاق می‌شود که برای مقابله با حریق و مهار آن توسط افراد آموزش دیده و آتش نشان به کار می‌روند. این تجهیزات شامل کپسول خاموش کننده دستی، جعبه آتش نشانی، قرقره آتش نشانی و … می‌شود.
سیستم‌های اطفا حریق گازی
سیستم‌های اطفا حریق با گاز از تکنولوژی‌های پیشرفته‌ای برخوردارند که برای کنترل و خاموش کردن حریق با استفاده از گازهای خاصی به کار می‌روند. این سیستم‌ها معمولاً برای حفاظت از اتاق‌ها و فضاهایی که با آتش تجهیزات الکتریکی همراه هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرند.
استفاده از سیستم‌های اطفا حریق گاز مانند سیستم CO2 یا گاز FM200، که برق را قطع نمی‌کنند و به عنوان یک راهکار پاک و ایمن برای اتاقهای حاوی تجهیزات الکتریکی هستند.
سیستم‌های اطفا حریق واترمیست
سیستم‌های اطفا حریق خودکار آبی یا همان سیستم‌های اطفاء حریق اتوماتیک واترمیست ابزارهای پیشرفته‌ای هستند که به صورت خودکار و بدون نیاز به دخالت انسانی، حریق را شناسایی کرده و آتش را کنترل یا خاموش می‌کنند. این سیستم‌ها در مکان‌هایی که امکان حضور مداوم افراد برای اطفاء حریق وجود ندارد یا در شرایطی که وقوع حریق به سرعت پیش می‌رود، بسیار موثر هستند.
این سیستم‌ها برای جلوگیری از آتش‌سوزی در محیط‌های حاوی تجهیزات حساس الکتریکی استفاده می‌شوند. هنگامی که دما افزایش می‌یابد، سیستم‌های خنک‌کننده به طور اتوماتیک فعال می‌شوند و قطرات ریز آب را به عنوان خنک‌کننده به فضا تخلیه می‌کنند.
سیستم‌های اعلام حریق
سیستم‌های اعلام حریق نقش مهمی در شناسایی زودهنگام حریق و اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در یک محیط بازی می‌کنند. این سیستم‌ها طیف وسیعی از تجهیزات و فناوری‌ها را شامل می‌شوند که در صورت وقوع حریق، به سرعت و به صورت خودکار حریق را علام می‌کنند.
سنسورهای دود، حرارت، گاز، یا ترکیبی از این‌ها برای شناسایی حریق در اتاق های برق به کار می‌روند. سنسورها در نقاط حساس اتاق برق نصب می‌شوند و در صورت تغییرات مشخص در دود، دما یا گازهای حاصل از حریق، اعلام حریق را فعال می‌کنند. اطلاعاتی که توسط سنسورها جمع‌آوری می‌شود، توسط مبدل‌ها به سیگنال‌های قابل فهم برای سیستم اعلام حریق تبدیل می‌شود. پنل‌های کنترل نیز به عنوان مرکز کنترل اطلاعات این سیستم‌ها عمل می‌کنند.
در صورت شناسایی حریق، سیستم اعلام حریق به وسیله آلارم‌های صوتی (زنگ، صداهای هشداردهنده) و نوری (لامپ‌های چراغ‌های آتش‌نشانی) به افراد حاضر در محیط هشدار می‌دهد.
سیستم‌های اعلام حریق یک قسمت اساسی از امنیت ساختمان‌ها و اماکن عمومی هستند و در مواقع ضروری افراد حاضر در ساختمان را از وقوع حریق مطلع می‌کنند تا اقدامات ایمنی انجام گیرد.
مدیریت دما و حسگرهای دود
مدیریت دما و حسگرهای دود نقش مهمی در اطفاء حریق و اطلاع‌رسانی زودهنگام دارند. این سیستم‌ها با استفاده از حسگرهای دما و دود، تغییراتی که در محیط اطراف اتفاق می‌افتد را شناسایی کرده و در صورت لزوم، اقدام به اطفاء حریق یا اطلاع‌رسانی به افراد حاضر در محل می‌نمایند.
حسگرهای دود با اندازه‌گیری میزان گازهای دود حاصل از حریق، تغییرات آن را شناسایی می‌کنند. هنگامی که حسگرها به تغییر مشخصی در تراکم دود می رسند سیستم های هشدار دهنده را توسط پنل مرکزی فعال می کنند.
حسگرهای دما نیز در تعیین دمای محیط نقش دارند. در صورت افزایش ناگهانی دما، حتی بدون وجود دود، سیستم اعلام حریق فعال می‌شود. این افزایش ممکن است نشانگر وقوع حریق باشد.
سیستم‌های مدیریت دما و حسگرهای دود عموماً دارای تجهیزات نمایش و کنترل هستند که به کاربران اطلاعاتی درباره دما، وضعیت حسگرها و هشدارهای حریق را نمایش می‌دهند. این تجهیزات معمولاً در مکان‌های مهم مثل لابی یا دفتر‌های مدیریت نصب می‌شوند.
آموزش پرسنل
آموزش و تعلیمات در زمینه ایمنی و اطفاء حریق به این دلیل مهم هستند تا افراد بتوانند در مواجهه با حوادث اضطراری به ویژه حریق، به صورت صحیح و ایمن عمل کنند. آموزش افراد نقش مهمی در جلوگیری از وقوع حوادث حریق دارد و به ایجاد یک فرهنگ ایمنی در محیط‌های مختلف کمک می‌کند.
آموزش‌های ایمنی و اطفاء حریق بهتر است به صورت دوره‌های منظم برگزار شوند و به‌روزرسانی شوند تا افراد بتوانند با تغییرات فناوری و مقررات جدید آشنا شوند و در هر لحظه برای مواجهه با حوادث حریق آماده باشند.
همچنین برای انتخاب بهترین سیستم اطفا حریق، مشاوره با متخصصان حوزه ایمنی و اطفا حریق پیشنهاد می‌شود. شرکت برسام به عنوان یک شرکت باتجربه در این نوع سیستم های می تواند بهترین راه حل برای دستیابی به یک روش ایمن باشد. در برسام از مشاوره تا طراحی انواع سیستم های اعلام و اطفا حریق خدمات وجود دارد.
