معنی کلمه بلاک چین به معنای بلوک و زنجیره است. بلاک چین یک نوع دیتابیس است و در سری‌های زمانی منظم به آن اطلاعاتی افزوده می‌شود.
بلاک چین یک سیستم برای ثبت اطلاعات بوده و نحوه ذخیره داده‌ها در آن به نحوی است که امکان دستکاری و تغییر در آن‌ها وجود نداشته باشد و یا این تغییرات به حداقل برسد. اطلاعات مربوط به رمز ارزهای دیجیتالی اعم از خرید، فروش و … درون یک بلاک از بلاک‌های فناوری بلاک چین ذخیره می‌شود.
همچنین در هر یک از بلاک‌ها اطلاعات خاصی حفظ شده و با یک کد مخصوص دیجیتال به نام هش که یک کد خاص است توسط بلاک‌ها ذخیره می‌شود.
بلاکچین چگونه کار می‌کند؟
برای درک بهتر این که چگونه بلاک چین کار می‌کند ما ساز و کار این فناوری را با استفاده از یک مثال توضیح می‌دهیم. زمانی که شما یک رمز ارز را خریداری می‌کنید، تمامی اطلاعات ثبت، خرید و انتقال آن به طور تمام و کمال در آن ذخیره می‌شود. هر بلوکی که این اطلاعات را ذخیره می‌کند به بلاک چین افزوده می‌شود و در ادامه برای انجام معاملات بیشتر بلوک‌های جدیدی به زنجیره اضافه می‌شود.
بازار کار مرتبط با بلاک چین
یکی از مشکلاتی که در رابطه با این فناوری وجود دارد، کمبود مهارت افراد فعال در این زمینه است. در حال حاضر، هزارن شغل فعال در زمینه با بلاکچین در ایالات متحده و بسیاری از کشورهای دیگر وجود دارد. برنامه نویسی بلاکچین نیز یکی از مهارت‌های پرطرفدار و رو به گسترش است که البته دانش بلاکچین و تجربه در زبان‌های برنامه نویسی برای ساخت برنامه‌های کاربردی را باید یکی از ضرورت‌ها دانست. اما شغل‌های مرتبط با این تکنولوژی در ادامه معرفی شده‌ند.
- مهندس نرم افزار بلاک چین/ توسعه دهنده بلاک چین
- تحلیلگر ریسک بلاکچین
- مدیر تحلیلگر روابط عمومی بلاک چین
- مهندس نرم افزار نهایی
- مشاور حقوقی بلاکچین
انواع بلاکچین
بلاکچین انواع بسیار متفاوتی دارد و هر کدام از نظر ویژگی و عملکرد تفاوت‌هایی با یکدیگر دارند. به طور کلی بلاک چین‌ها به دو دسته با مجوز و بدون مجوز تقسیم می‌شوند که شامل:
- بلاکچین عمومی
- بلاکچین خصوصی
- بلاکچین کنسرسیومی
- بلاکچین هیبریدی
بلاک چین عمومی
دسترسی عموم به شبکه بلاک چین عمومی آزاد است و این نوع بلاک چین غیرمتمرکز است. بلاک چین عمومی به افراد این اجازه را می‌دهد تا از حقوق برابر در دسترسی‌هایی مانند اعتبار سنجی بلوک جدید، برخوردار باشند. در واقع در بلاک چین‌های عمومی افراد قادر به مشاهده تراکنش‌های انجام شده در شبکه این رمز ارز هستند. برای مشاهده بلاک چین‌های عمومی کافیست به اینترنت متصل شوید و از یک نرم افزار کامپیوتری استفاده کنید. با این تفاسیر، بیت کوین یک بلاک چین عمومی است، چرا که هر فردی به راحتی می‌تواند تراکنش‌های انجام شده در آن را مشاهده کند.
ویژگی‌های بلاک چین عمومی
- کاهش هزینه‌ها
- دسترسی آزادانه و راحت
- غیر متمرکز بودن
- شفافیت بلاک چین
- قابلیت ثبت داده‌ها به صورت دائمی
- غیر قابل تغییر و دستکاری
بلاک چین خصوصی
در مقابل بلاک چین‌های عمومی، با بلاک چین خصوصی روبرو هستیم. بلاک چین خصوصی محدودیت‌هایی دارد و برخلاف بلاک چین عمومی دسترسی به این بلاک چین برای همه آزاد نیست و برای دسترسی به آن نیاز به ثبت نام و ثبت اطلاعات دارید. برای مشاهده بلاک چین‌های خصوصی قوانین خاصی برای مشاهده و تعامل با بلاک چین مشخص شده و حتی برای عضویت و مشاهده دیتابیس نیاز به کسب اجازه دارید. اگرچه با توجه به غیر متمرکز بودن و ساختار آن ممکن است در نگاه اول خیلی کاربردی به نظر نرسند، اما این موضوع در مباحث سازمانی کاربردی و بسیار مهم است.
ویژگی‌های بلاک چین خصوصی
- مدیریت شبکه به صورت متمرکز و خصوصی
- قابلیت پردازش تراکنش‌ها با سرعت بالا
- کارایی بیشتر تراکنش‌ها
- مقیاس‌پذیری بهتر و چابکی بالاتر بلاکچین
- حفظ حریم خصوصی کاربران و جلوگیری از افشای اطلاعات تراکنش‌ها
بلاک چین کنسرسیومی
کنسرسیومی در لغت به معنی ائتلافی از چند شرکت است که به همکاری با یکدیگر می‌پردازند. این نوع بلاک چین برای انجام معاملات سازمان‌ها و یا شرکت‌ها است. شبکه بلاک چین کنسرسیومی نیمه متمرکز است و ترکیبی از بلاک چین عمومی و خصوصی می‌باشد. یعنی می‌توان گفت بلاک چین کنسرسیومی تا حدی عمومی و تا حدی خصوصی است. این نوع بلاک چین غیر متمرکز برای تبادلات بین سازمان‌ها می‌تواند یک بستر مشترک ایجاد کرده و موجب ایجاد تبادل شود. در واقع حفظ و مدیریت این بلاک چین‌ها به عهده سازمان‌های عضو در آن است. تحقیقات انجام شده توسط Deloitte نشان می‌دهد که چیزی حدود 74% سازمان‌ها از کنسرسیوم های بلاک چین را انتخاب می کنند.
ویژگی‌های بلاک چین کنسرسیومی
- قابل کنترل‌تر
- تا حدی غیر متمرکز
- سرعت تراکنش بیشتر
- حفظ حریم خصوصی داده‌ها
بلاک چین هیبریدی
این نوع از بلاک چین ترکیبی از دو بلاک چین‌های قبلی یعنی بلاک چین عمومی و خصوصی است. استفاده از این نوع بلاک چین را یک شرکت و یا سازمان برای عموم آزاد کرده اما همچنان دسترسی به برخی از داده‌ها را محدود می‌کند.
ویژگی‌های بلاک چین هیبریدی
- حفاظت از حریم خصوصی
- حفاظت بالا
- پایین‌بودن هزینه تراکنش‌ها
- کار در یک اکوسیستم بسته
- امکان تغییر قوانین در صورت لزوم
ویژگی‌های تکنولوژی بلاک چین
برخی از ویژگی‌های منحصر به فرد بلاکچین باعث شده تا استفاده از این تکنولوژی روز به روز بیشتر شود. بلاک چین ویژگی‌های بسیار زیادی دارد که در ادامه به تفکیک به بررسی هر کدام می‌پردازیم.
غیرمتمرکز بودن
غیرمتمرکز بودن در بلاکچین به این معنی است که هیچ نهاد دولتی و یا سازمانی نمی‌تواند در فرایند ثبت و نگهداری تراکنش‌های انجام شده دخالت کند و اطلاعات به صورت ناشناس ثبت می‌شوند.
امنیت بالا
یکی از ویژگی‌های محبوب بلاک چین برای افراد این است که اطلاعاتی ثبت شده در آن‌ها کاملاً رمز‌گذاری شده هستند و دسترسی افراد دیگر را به آن تقریبا غیر ممکن می‌سازد. این امر باعث مورد اعتماد بودن بلاک‌چین‌ها و امنیت بالای آن‌ها می‌شود.
شفافیت بالا
تمام اطلاعات در بلاک چین‌های عمومی و یا در بلاک چین‌هایی که اعضا مجوز دارند قابل مشاهده است و با وجود این ویژگی در در این تکنولوژی، اعتماد و شفاف سازی را به اوج می‌رساند.
ثبت اطلاعات به صورت دائمی
تمامی اطلاعات در بلاکچین به صورت دائمی ذخیره می‌شود که دارا بودن این ویژگی آن را میان افراد زیادی بسیار محبوب می‌سازد.
کاربردهای بلاکچین
بلاکچین در صنایع و حوزه‌های بسیار متفاوتی کاربرد دارد و تصور می‌شود تا در آینده نه چندان دور نیز کاربردهای این فناوری گسترده‌تر شود. در این بخش به معرفی چند کاربرد بلاکچین می‌پردازیم.
کاربرد بلاکچین در ارز دیجیتال
با استفاده از بلاکچین بسیاری از خطاهایی که در بازار ارزهای دیجیتال اتفاق می‌افتد از بین می‌رود و کاملاً میزان اشتباهات و خطاها به کمترین حد ممکن می‌رسد.
کاربرد بلاکچین در بازار بورس
به دلیل امنیت بالای بلاک چین، امروزه این فناوری در صنعت بورس بسیار مورد استقبال قرار گرفته است. تعداد بسیار زیادی از بازارهای بورس جهان از این فناوری استفاده می‌کنند.
کاربرد بلاکچین در صنعت بانکداری
روزانه بانک‌ها جا به جایی‌های مالی بسیار بالایی دارند و در واقع باید گفت از آنجایی که بانک‌ها مهمترین مراکز اقتصادی یک کشور هستند، این تکنولوژی در این زمینه می‌تواند بسیار موثر واقع شود.
کاربرد بلاکچین در صنعت حسابداری
استفاده از فناوری بلاک چین می‌تواند به نوعی از سختی کار حسابداران بکاهد. حسابداران روزانه با حجم بسیار زیادی از صورت حساب‌های مختلف با حجم‌های بسیار بالا رو به رو هستند. لایه بندی فناوری بلاک چین می‌تواند این اطلاعات و داده ها را بهتر دسته بندی و پیگیری آن‌ها را راحت تر کند.
آینده بلاکچین
با گسترده‌تر شدن فناوری بلاک چین و فراگیر شدن آن در اکثر صنایع و حوزه‌های کاری در چند سال اخیر پیش بینی می‌شود این فناوری کاربردهای بسیار بیشتری در زندگی ما داشته باشد.
برای مثال سازمان‌ها و نهادهای دولتی در تلاشند تا به جای استفاده از روش‌های سنتی و قدیمی از سیستم بلاک چین که امنیت بسیار بالاتری برای حوزه کاریشان فراهم می‌کند استفاده کنند.
از طرفی دیگر، شرکت‌های مختلف از این فناوری جهت ایجاد یک بستر مشترک برای تبادل با دیگر شرکت‌ها استفاده می‌کنند تا هم امنیت بالاتری داشته باشد و هم شفاف سازی برای دیگر اعضا صورت گیرد.
امروزه سیستم‌های احراز هویت اکثرا دارای مشکلات بسیار زیادی هستند و عموما با خطا مواجه می‌شوند که به همین جهت استفاده از فناوری بلاک چین در این صنعت می‌تواند طیف وسیعی از داده‌ها را در سریع‌ترین زمان ممکن در دسترس قرار دهد.
همانطور که در این مقاله به بررسی کاربردهای بلاک چین پرداختیم، قطعاً استفاده از این فناوری می‌تواند موجب بهبود کسب و کارها، حفظ امنیت پایدار و اتلاف وقت شود. همچنین پیش بینی می‌شود استفاده از فناوری بلاک چین می‌تواند در سال‌های آینده به بالا ترین حد خود برسد.
