رایانه‌های قابل حمل در بازار کامپیوتر و حتی در میان کاربران با عناوینی مانند لپ‌تاپ نوت‌بوک و یا مک‌بوک شناخته شده و در مقایسه با کامپیوترهای رومیزی بسیار پرطرفدار است. کامپیوترهای قابل حمل به خاطر مزیت‌هایی مثل قابلیت استفاده در همه مکان ها یا حتی به دلیل اشغال کردن فضای کم نسبت به کامپیوتر رومیزی، معمولا به عنوان اولین اولویت کاربران شناخته می‌شود.
البته این کامپیوترهای شگفت‌انگیز و پرطرفدار دارای معایب و مشکلات رایج و قابل توجهی می باشد. وقتی با این مشکلات آشنا شدید و نکات مرتبط با آن را متوجه شدید با رعایت برخی نکات مهم احتمالا کمتر درگیر تعمیرات لپ‌تاپ در تمام مدلها خواهید شد.
چرا خواندن این مقاله مفید و حتی جالب توجه است؟!
به طور کلی کامپیوترها هنوز هم با اصول بنیادین سیستم‌های رایانه‌ای که از زمان اولین کامپیوترها وجود داشت، طراحی و عرضه می‌شود. به طور مثال بخش‌های اصلی مانند ورودی، پردازش و خروجی اطلاعات که در اولین کامپیوترها در نظر گرفته شده بود هنوز هم به عنوان بخش‌های بنیادین یک سیستم کامپیوتری مورد توجه طراحان و سازندگان رایانه های نوین است.
بنابراین می‌توان گفت که قطعات سخت‌افزار و بخش های بنیادین یک رایانه مانند پردازنده‌ها ( CPU ) پردازشگرها ( GPU ) و سایر بخش‌های اصلی که شامل انواع حافظه‌ها ( RAM – SSD -HDD ) می باشد هنوز هم به عنوان رکن اصلی رایانه شناخته می‌شود. حتی درگاه‌های ورودی و خروجی مانند صفحه کلید، موس یا نمایشگر همچنان در تمام کامپیوترها دیده می‌شود و فقط بهبود پیدا کرده است.
از طرفی
در سال‌های اخیر فناوری و تکنولوژی‌های دیجیتال به طرز چشمگیری دستخوش تغییرات و بهبودهای اساسی شده است. در نتیجه این تحولات امروزه ما شاهد کامپیوترهای کوچکتر، سبک‌تر و بسیار پرسرعت‌تر از آنچه که در گذشته اختراع شده بود هستیم.
از گذشته تا کنون برخی از ترجیحات و حتی سلایق کاربران دچار تغییر و تحولات اساسی شدند و این امر باعث شده که قسمت‌هایی از سیستم‌های کامپیوتری دچار ارتقاهای اساسی شده یا به طور کلی باز طراحی شوند. این موارد یک سری تفاوت اساسی بین رایانه های قابل حمل و کامپیوترهای رومیزی ایجاد نموده که امروزه بسیار چشمگیر و قابل بحث است.
در این مقاله می‌خواهیم علاوه بر معرفی بهترین مرجع مقایسه کامپیوتر و لپ تاپ، به طور اختصاصی درباره مزایا و معایب لپ تاپ نسبت به کامپیوترهای رومیزی و همچنین مشکلات شایع انواع رایانه‌های قابل حمل با شما گفتگو کنیم. لطفاً تا انتهای مقاله با ما همراه باشید
مهمترین برتری ویژگی‌ها و یا نواقص لپ تاپ نسبت به کامپیوتر رومیزی
رایانه‌های قابل حمل با اولویت حمل و نقل آسان ساخته می‌شود. این در حالی است که کامپیوترهای رومیزی فرصت های بیشتری را در اختیار سازندگان و مصرف کننده گان قرار می دهد. انواع کیس های کامپیوتری کوچک و بزرگ حتی در حد یک ایستگاه کاری؛ به طور گسترده ای دست طراحان و سازندگان را برای پیاده‌سازی آنچه که می‌خواهند اجرا کنند باز می‌گذارد تا در نتیجه؛ بهترین و قدرتمندترین کامپیوتر را ارائه دهند.
رقابت کامپیوترهای رومیزی و رایانه های قابل حمل
کامپیوترهای رومیزی فضای قابل توجهی برای طراحی و ساخت دارند اما لپ تاپ ها در اصل رایانه های فشرده ای هستند که با هدف جابجایی طراحی و ساخته شده اند.
- لپ تاپ ها سبک و قابل حمل هستند اما کیس های رومیزی در این قابلیت محدود شده اند.
- ساختار فشرده لپ تاپ باعث می شود در مواردی مانند تعمیر یا ارتقا آن دچار مشکلات احتمالی شوید.
- لپ تاپ ها در حین حمل و نقل ممکن است در معرض آسیب هایی مانند ضربه و حتی سرقت قرار گیرند.
اهداف خود را بسنجید؛ از سیستم چه انتظاری دارید؟!
به طور نمونه: یک لپ تاپ سری الترابوک به خاطر وزن سبک و باتری برای یک دانشجو نه تنها واقعا مفید و کاربردی است بلکه بهترین انتخاب می باشد. اما همین سیستم رایانه ای ممکن است به عنوان لپ‌تاپ حسابداری برای پدر او که در یک محیط صنعتی مشغول به کار است احتمالا گزینه مناسبی نباشد.
حال با اینکه لپ تاپ های صنعتی نیز وجود دارند تا دربرابر محیط های مخاطره آمیز مقاوم و کارآمد باشند اما یک مدل صنعتی معمولا نسبت به یک مدل دانشجویی دارای وزن بیشتری است و معمولا برای دانشجویان مناسب نیست! در نتیجه این پدر و فرزند هردو به لپ تاپ نیاز دارند اما نمی توانند انتخاب مشترکی داشته باشند.
- با اینکه تمام مدل های رایانه قابل حمل، پایه و اساس مشترکی دارند اما برای کاربردهای گوناگون ساخته شده اند.
- یک لپ تاپ نمی تواند به طور کلی نیاز همه کاربران را رفع کند و این یکی از مشکلات اساسی آن است.
- ممکن است حین خرید لپ تاپ درگیر مسابقه تجاری برندهای مختلی مانند لنوو، دل، ایسوس یا ایسر شوید.
بازی و سرگرمی های دیجیتال یکی از مهم ترین دلایل خرید رایانه است
علاوه بر عرضه برخی از کیس های رومیزی قدرمند؛ سیستم های قابل حمل نیز طوری طراحی شده که به خوبی بتواند پاسخگوی نیاز گرافیکی کاربران باشد. البته با اینکه شرکت هایی مثل ایسوس با عرضه لپ تاپ های جدید ROG به عنوان جمهوری گیمر ها سعی کرده تا رایانه های قابل حمل را به یک وسیله کاربردی مناسب بازی تبدیل کند اما هنوز هم جای تردید وجود دارد.
- بازی های کامپیوتری و کارهای گرافیکی به پردازش های سنگین نیاز دارد.
- پردازش ها حرارت تولید می کنند و دفع حرارت در فضای کم یکی از مشکلات شایع لپ تاپ است.
- وجود سخت افزار مخصوص بازی در رایانه های قابل حمل باعث می شود وزن سبک و ابعاد کوچک آن زیر سوال برود.
- هزینه بالای خرید لپ تاپ گیمینگ برای داشتن تجربه بهتر ممکن است یک مشکل جدی باشد.
- قیمت کمتر یک کیس گیمینگ در مقایسه با لپ تاپ بازی یک مشکل شایع برای رایانه های قابل حمل است.
- اسمبل کردن کیس گیمینگ، قابلیت سفارشی سازی بهتری در مقایسه با انتخاب لپ تاپ مشابه دارد.
اگرچه فناوری‌های جدید باعث شده تا به طور کلی سیستم‌های هوشمند به خصوص کامپیوترها هر روز کوچکتر و سبک تر از قبل باشند. اما هنوز هم مسئله طراحی و ساخت برخی از کامپیوترها مانند بهترین سیستم‌های گیمینگ در فضای کوچک چالش برانگیز و حتی یک مشکل بزرگ است!
علاوه بر مشکلاتی مانند عدم کارایی مناسب باتری در پردازش های سنگین؛ سایر مشکلات لپ تاپ نیز جزو بحث برانگیزترین مسائل مرتبط با رایانه‌های قابل حمل است. چه افرادی که سالهاست از یک لپ‌تاپ استفاده می‌کنند و اکنون به مشکلات احتمالی برخوردند و چه اشخاصی که قصد خرید کامپیوتر را دارند و نمی‌دانند از بین رایانه رومیزی و لپ تاپ کدام را انتخاب کنند به هر حال به دنبال بررسی مشکلات شایع در رایانه‌های مختلف هستند. مسئله کنترل دمای رایانه بسیار حساس و مهم است.
خنک سازی
وقتی یک کامپیوتر رومیزی و یک رایانه قابل حمل را از نظر ساختار و بازدهی مورد بررسی و مقایسه قرار می‌دهیم. هر چیز ممکن است در یک نوع به عنوان مزیت شناخته شود در صورتی که در نوع دیگر احتمالاً یک اشکال و یا نقص فنی به نظر می‌رسد. اگر بخواهم دقیق‌تر درباره این موضوع صحبت کنم باید به مسئله خنک‌سازی سیستم‌های کامپیوتری اشاره کنیم .
سیستم‌های کامپیوتری به علت پردازش بالا در پردازنده اصلی و یا پردازش گرافیکی از خود حرارت قابل توجه و خطرناک تولید می‌کند. این حرارت باید خیلی زود پایین آمده و توسط سیستم خنک کننده از دستگاه خارج شود.
مسئله طراحی بخش خنک‌سازی سیستم‌های کامپیوتری خصوصا در رایانه های قابل حمل به طور مستقیم بر روی وزن و ابعاد آن تاثیر می‌گذارد.
اگرچه شرکت‌های برتر سازنده لپ تاپ مانند ایسوس که به طور حرفه‌ای تولید و عرضه سیستم‌های مخصوص بازی و کارهای گرافیکی است تاکنون توانسته فناوری‌های بسیار پیشرفته‌ای را برای خنک‌سازی لپ‌تاپ‌های خود ارائه نماید. اما خوب طبیعتاً یک تاپ یا پردازنده و گرافیک قوی که در عین حال وزن کم و ابعاد کوچکی دارد قطعاً هزینه‌های قابل توجهی را برای خریداران به همراه خواهد داشت.
- طراحی و پیاده سازی سیستم خنک کننده در کیس های رومیزی بهتر است.
- لپ تاپ های جدید دارای فناروی های پیشرفته برای خنک سازی هستند اما معمولا قیمت بالایی دارند.
- پردازنده های مخصوص رایانه های قابل حمل برای این کاربرد بهینه سازی شده و نسخه های جدیدتر معمولا خنک تر و کم مصرف تر هستند.
- همچنین برای بهبود وضعیت خنک سازی لپ تاپ می توانید از کول پد و سیستم خنک کننده خارجی کمک بگیرید.
مقایسه مزایا و معایب برق و باتری
لپ‌تاپ ها و کیس های رومیزی از نظر نوع و مقدار مصرف برق و انرژی الکتریکی متفاوت هستند. کامپیوتر های رومیزی نسبت به رایانه های قابل حمل معمولا مصرف برق بیشتری دارند و برای روشن ماندن همیشه به جریان برق مستقیم و یا برق اضطراری ( UPS ) نیازمند می باشد. اما لپ تاپ ها طوری ساخته شده که بدون نیاز به جریان مستقیم یعنی به کمک آداپتور برق و یا شارژ باتری قابل استفاده است. وجود باتری مهم ترین مزیت لپ‌تاپ نسبت به یک رایانه رومیزی است اما ایرادات باتری لپ‌تاپ و سایر رایانه های قابل حمل به عنوان شایع ترین مشکلات آن شناخته می شود. تا به امروز مک بوک های جدید شرکت اپل نسبت به محصولات مشابه از برندهای رقیب، کم مصرف تر هستند.
مشکلات ساختاری و اساسی مربوط به رایانه های قابل حمل
همانطور که در ابتدا گفتم انواع لپ تاپ ها و نوت بوک ها با هدف راحتی در حمل آن ساخته شده است. ساختار این نوع از رایانه باعث شده که کاربران را خصوصا در مدل های ارزان قیمت درگیر مشکلات اساسی کند. به مثال های زیر توجه کنید
- قاب و بدنه رایانه های قابل حمل معمولا از پلاستیک ساخته شده که وزن آن سبک تر باشد اما به‌خاطر ظرافتی که در طراحی و ساخت آن وجود دارد باید با دقت از لپ تاپ در برابر ضربه و شکستگی مراقبت کنید.
- لپ تاپ ها دارای دو قسمت هستند که به وسیله لولا به یکدیگر متصل شده. مشکلات لولا لپ تاپ و آسیب هایی که در پی دارد جزو شناخته شده ترین ایرادات فیزیکی لپ تاپ است.
- قطعاتی مانند نمایشگر و هارد دیسک بیشتر از رایانه های رومیزی در معرض آسیب هستند.
- حتی به خاطر اینکه تقریبا در همه جا از لپ‌تاپ خود استفاده می کنیم بخش هایی مانند صفحه کلید در معرض آسیب های احتمالی همچون آب خوردگی است.
- وقتی از یک لپ‌تاپ خصوصا مدل های دارای گرافیک دوم استفاده می کنیم باید بیشتر مراقب تعادل دمای آن باشیم؛ همچنین باید مراقب نظافت مسیر گردش هوای سیستم خنک کننده آن باشید تا دچار دردسر های تعمیر مشکلات گرافیک نشوید.
- وقتی از لپ تاپ استفاده نمی کنید حتما آن را از برق خارج نموده و ترجیحا دستگاه را به طور کامل خاموش کنید. مشکلات مربوط به باتری در دسته رایج ترین ایرادات است.
هنگام خرید لپ تاپ دست دوم دقت کنید
خب من سعی کردم یک مقایسه کلی بین رایانه قابل حمل و کامپیوتر های رومیزی داشته باشم و تا اینجای کار شما را با مزیت ها و معایب رایانه رومیزی در مقابل رایانه قابل حمل آشنا نمودم. حالا با توجه به موارد ذکر شده مانند ایرادات اصلی لپ تاپ و نوت‌بوک؛ توصیه می کنم که هنگام خرید دستگاه کارکرده حتما یک سری از مواردی که در بالا توضیح دادم را به دقت مورد بررسی قرار دهید.
سرویس های دوره ای را جدی بگیرید
اگر شما صاحب یک لپ تاپ هستید توصیه می کنم به طور متوسط و حداقل در یک دوره شش ماهه به مراکز تعمیراتی مراجعه نموده تا دستگاه شما سرویس شود. این سرویس شامل بررسی و رفع موارد زیر است:
- سلامت و کارایی سیستم عامل و نرم افزارها بررسی و رفع عیب می شود.
- مواردی مانند به روز رسانی ها انجام می شود.
- وضعیت لولا و سرویس آن در صورت وجود مشکل صورت می پذیرد.
- تازه سازی خمیر حرارتی پردازنده ها وظیفه تعمیرگاه لپ تاپ است.
- بررسی سیستم خنک کننده و رفع مشکلات احتمالی آن باید حتما بررسی گردد.
مشکلات مشترک در بین رایانه رومیزی و قابل حمل
یک سری از مشکلات اساسی وجود دارد که تقریبا در تمام رایانه ها مشترک است. به طور مثال مواردی مانند: مشکلات بایوس و سیستم عامل، ایرادات کلی نرم افزارها و حتی استهلاک ناشی از استفاده مداوم، تقریبا در تمام رایانه ها مشهود خواهد بود.
